Wielki Post jest czasem, w którym chrześcijanie podejmują wysiłki, aby stać się lepszymi, aby rzeczywiście zmienić swoje myślenie, swoje podejście do życia, dlatego warto przyjrzeć się sobie i swoim reakcjom wobec innych. Za kubańskim jezuitą, Federico Arvesú, rozważajmy, czy przypadkiem nieświadomie, niezauważenie nie niszczymy innych swoimi uprzedzeniami, swoimi dobrymi radami i chęcią zmieniania – szczególnie zmieniania innych, a nie samych siebie. Cykl „Grzechy przeciwko osobie ludzkiej” składa się 4 tekstów, w których znajdziemy opis najczęściej popełnianych przewinień wobec drugiego człowieka, czasami także wobec samych siebie. Warto, abyśmy podjęli głęboką refleksję na ten temat i przyznali się sami przed sobą do tych wad, które niszczą innych.
1. Fałszywe ochranianie osoby
Z fałszywym ochranianiem osoby mamy do czynienia wtedy, gdy chronimy kogoś w tym, w czym nie potrzebuje on ochrony, w sytuacji, kiedy sam jest w stanie się bronić, przejąć inicjatywę. Paternalistyczna ochrona nie jest dobra, gdyż rodzi w człowieku zależność i nie pozwala mu być wolnym.
2. Fałszywe doradzanie osobie
Wyobraźmy sobie taką sytuację: przychodzi do mnie ktoś i prosi o radę. Doradzam więc coś tej osobie, a ona robi zupełnie coś przeciwnego. Kiedy więc innym razem ponownie pyta o radę, złoszczę się i mówię: „Po co mnie pytasz, skoro i tak robisz, co uważasz za stosowne?”. W takiej postawie zakłada się, że ktoś zawsze ma robić to, co mu powiem. Tymczasem tak nie jest. Ktoś przychodzi do mnie, by prosić mnie o opinię. Powinienem wyrazić ją w wolności, tak by człowiek ten mógł zrobić to, co uzna za słuszne. I nawet jeśli także za drugim razem nie uwzględni moich sugestii, musi mieć pewność, że gdy przyjdzie trzeci, czwarty, piąty i tysięczny raz, zawsze usłyszy moje zdanie i moją radę.
Trudno znieść coś takiego. Uważamy przecież, że cieszymy się szacunkiem i poważaniem, że zawsze mamy rację. Moja dyspozycyjność do służby powinna być jednak taka: jeśli nawet tysiąc razy usłyszysz moją opinię i ona pozwala ci zobaczyć to, czego nie powinieneś robić, jestem gotów dalej służyć ci moim zdaniem.
3. Paternalistyczne traktowanie osoby
Z postawą tą mamy do czynienia, gdy robimy za innych to, co sami powinni zrobić. Nie znaczy to, że nie mamy współpracować z ludźmi tam, gdzie nie dają sobie rady. Paternalizm to inny rodzaj aktywności: zaczynam robić za ciebie to, co ty powinieneś umieć zrobić sam, w związku z tym zależysz ode mnie i nie możesz się uniezależnić.
4. Dyrygowanie osobą
To działanie zgodnie z taktyką: przyjmuję odpowiedzialność za ciebie, czuję się odpowiedzialny za twoje życie duchowe, za twoją religijną doskonałość, za twoją moralną poprawność. Oczywiście winniśmy być gotowi, by pomagać sobie w tym, w czym możemy sobie pomóc. Każdy jednak sam musi brać odpowiedzialność za swoje życie, moralność, religijność i uświęcenie.
Brak szacunku wobec osoby to także: nie pozwalać, by osoba dojrzewała, przeszkadzać jej w zdobywaniu dojrzałej autonomii i wolności, pozostawać obojętnym, kiedy nie szanują jej inni.
