Co to jest smartfon i w jakim celu się go stosuje?
Smartfon to nowoczesny telefon komórkowy. Integruje w sobie funkcje telefonu komórkowego i komputera kieszonkowego, a także aparatu fotograficznego czy kamery.
Służy między innymi do komunikowania się, wysyłania lub odbierania wiadomości, pozwala na mobilne wyszukiwanie informacji, na robienie zdjęć, nakręcanie filmów, dokonywanie płatności. W zależności od zainstalowanych aplikacji pełni też wiele innych funkcji. W przypadku podawania smartfona dzieciom stosuje się go w celu uciszenia, uspokojenia, złapania oddechu.
Informacje ważne przed zastosowaniem smartfona
Kiedy nie stosować urządzenia?
Urządzenia najlepiej nie stosować w przypadku dzieci od 1 do 7 roku życia. W wyjątkowych sytuacjach (np. silnego dyskomfortu dziecka – szczepienie, podawanie leku, wypadek) można wspomóc się urządzeniem, ale jednorazowo i tylko tak długo, ile wymagają tego przykre okoliczności. Po ustaniu nieprzyjemnej sytuacji urządzenie niezwłocznie dziecku odebrać.
Ostrzeżenia i środki ostrożności
Nie stosować u dzieci z nieharmonijnym lub opóźnionym rozwojem, u wcześniaków, a także u dzieci rodziców intensywnie pracujących. W takich przypadkach należy zastosować inne formy odwracania uwagi i uciszania.
Smartfon a inne media elektroniczne
W wielu aspektach działanie smartfona jest porównywalne z działaniem innych urządzeń elektronicznych – tabletu, laptopa, komputera, telewizora.
Działania niepożądane (prosimy o uważną lekturę)
- uzależnienia – ze względu na swoją mobilność (towarzyszenie dziecku we wszystkich pomieszczeniach i okolicznościach) smartfon łatwo uzależnia. Przy próbach odebrania uzależniającego czynnika obserwuje się nerwowość, a nawet agresję;
- stany otępienia – dziecko po długim kontakcie z telefonem traci kontakt z rzeczywistością, komunikaty słowne docierają do niego z opóźnieniem, ciężko je zachęcić do innej aktywności umysłowej czy fizycznej;
- zaburzenia koncentracji uwagi – treści, obrazy, dźwięki aplikacji i gier (nawet edukacyjnych) są tak projektowane, żeby podtrzymywały uwagę dziecka (np. odpowiednie odgłosy, szybko zmieniające się i migające obrazy, wyraziste treści). Uwaga podtrzymywana jest za pomocą zewnętrznych czynników, a nie wysiłkiem umysłowym. Mózg rozleniwia się, staje się do koncentracji niezdolny;
- agresja – ilość silnych bodźców torpedujących mózg powoduje agresję;
- przemęczenie – jak wyżej;
- zachowania autystyczne, aspołeczne i inne niepokojące zmiany w funkcjonowaniu, zwłaszcza emocjonalnym – silna relacja ze smartfonem znacznie zaburza żywą relację z drugą osobą – rodzicem, rodzeństwem. Nie sprzyja nabywaniu umiejętności komunikacyjnych – językowych i pozajęzykowych (np. mimika, gesty). Znacznie utrudnia rozpoznawanie emocji swoich i drugiego człowieka. Powoduje wzrastanie w klimacie głodu emocjonalnego (najbliższym towarzyszem jest smartfon);
- zaburzony rozwój psychoruchowy – nadużywanie smartfona prowadzi do stymulacji wybranych, i to tylko w niewielkim zakresie, zmysłów – głownie dotyku (stymulacja zazwyczaj jednego palca), wzroku (tutaj poważne zagrożenie – wpatrywanie się w jeden punkt oducza mięśnie oczu przewidzianych dla nich zdolności ruchów), słuchu (kolejne poważne zagrożenie – brak rozmów z drugim człowiekiem to ubóstwo systemu językowego: niezdolność do spontanicznej aktywności słownej, do mowy opowieściowej, ubogie słownictwo, niesłyszenie prozodii mowy, która przechowuje całą masę ważnych znaczeń). Pozycja siedząca wskazana przy obsłudze urządzenia pozbawia dziecko prawidłowego rozwoju wynikającego ze stymulacji motoryki małej, dużej, pracy mięśni, stymulacji układu przedsionkowego (a ten odpowiada nie tylko za zmysł równowagi, ale i za nabywanie umiejętności szkolnych), z manipulacji rozwijającej myślenie i rozwiązywanie problemów (jak obrócić puzzel, żeby pasował, oraz co zrobić z autem, żeby wjechało pod górkę) i wielu innych;
- zubożenie, a nawet zanik wyobraźni – ponieważ smartfon podaje wszystko na tacy, wyobraźnia nie ma pola do popisu i rozwoju, poddaje się;
- zanik cierpliwości i zdolności odraczania nagrody – te niezbędne do zdrowego funkcjonowania umiejętności wyraźnie zanikają, kiedy w tablecie czy smartfonie nagroda przychodzi natychmiast. Życie ze swoimi wymaganiami jest bez szans.
W przypadku przedawkowania
Zazwyczaj niepokojące objawy mijają po dwóch– trzech miesiącach od odstawienia urządzenia.
Pamiętaj! W miejsce odstawionego urządzenia koniecznie zaproponuj zamienniki: czas rodzica z dzieckiem, rozmowy, przytulania, wspólne spacery i podwórkowe szaleństwa, domowe aktywności (także sprzątanie, gotowanie, prasowanie), czytanie książeczek, gry planszowe, zabawy plastyczne – wycinanki, lepianki, sklejanki i inne anki.
Zalecenia
Przed użyciem skontaktuj się ze swoim psychologiem lub pedagogiem.